donderdag 28 juni 2012

Kiezen voor onderwijs

Onze Vlaamse minister van onderwijs zou geen echte minister zijn als ook hij niet zou gaan hervormen. Alles kan beter. Ons onderwijs is zeer goed, maar dat hoeft dus blijkbaar geen beletsel te zijn om toch plannen te bedenken.

Een fijn neven-effect hiervan is dat heel wat slimme mensen dezer dagen hun visie op een kwaliteitsvol onderwijs in de krant publiceren. Fijn, want zelfs een goede krant heeft het soms moeilijk om lezenswaardige pagina's aan te bieden.

We hebben al eeuwen ervaring met onderwijs. Er is dus ervaring zat. Maar de plannen van onze ministers zijn niet zo zeer gericht op de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs, dan wel op de verbetering van de resultaten ervan. Hoe kunnen méér kinderen onderwijs krijgen dat perfect op hun maat gesneden is, uitdagend genoeg en tegelijk haalbaar. Geen frustraties meer omdat het te moeilijk of te gemakkelijk is.

Liefst moet het onderwijs ook functioneel zijn. De maatschappij zou meer ingenieurs nodig hebben dan filosofen, en met Latijn en Grieks schiet je niet veel op als je analyses in Excel moet maken.

Deze uitdagingen zijn van recente datum, een gevolg van het feit dat onderwijs volgen geen keuze meer is maar een verplichting.

Rik Torfs laat er vandaag zijn gedachten over gaan in De Standaard. Op een veilige afstand - een plaats waar ik in dit dossier ook liever sta - noteert hij een hele reeks zinnen die te onthouden zijn.

Over waarom dit dossier zo gevoelig ligt :
Want dan gaat het over kinderen. Zij zijn de toekomst die we zelf niet langer hebben. De laatste kans. Het stuk van ons leven dat we nog niet hebben verkwanseld.
Over het onderscheid tussen kennis en vaardigheden :
Vaardigheden heten beter te zijn dan kennis. Met vaardigheden kun je wat doen. Bijvoorbeeld het gras maaien, muizen vergiftigen of een medemens assertief de mond snoeren. Kennis daarentegen is maar zozo. Wat betekent ze, indien ze niet tot daden leidt? (...)
Met enige overdrijving: vaardigheden zijn kunstjes, kennis is kunst. Vaardigheden maken het leven lichter, kennis verlicht de donkere dagen. Zij biedt troost wanneer mensen worden verdrukt, het recht van de brutaalste ondergaan, gelijk hebben maar niet krijgen, worden overtroefd door wie hen overschreeuwt. Kennis staat voor weerbaarheid en passief verzet.
Over brede vorming, maar met een gebrek aan diepgang :
Twee uur Nederlands om het woord bij de daad te voegen. Twee uur Frans die niet volstaan om in Charleroi de weg te vragen. Twee uur wiskunde die de vooroordelen tegenover het vak bevestigen, onderwijl de schoonheid ervan blijvend verhullen. Twee uur Latijn, genoeg om de woorden te vergeten vooraleer ze zinnen worden.
Keuzes moeten gemaakt worden, onvermijdelijk. Van zodra je een kind hebt ontkom je er niet meer aan. Om de paar jaren moet er een nieuwe school gekozen worden of een nieuwe richting. Wie vindt dat kiezen ook verliezen kan betekenen zal trachten dit kiezen te vermijden, uit te stellen, eventueel zelfs te verbieden. Dan zijn er geen foute keuzes mogelijk. Oef, probleem opgelost.

Dat is het fundamentele nadeel van democratie: mensen kunnen kiezen voor verkeerde dingen. Leg dat maar eens uit aan een minister die wil dat alle ouders de juiste beslissing nemen over het onderwijs voor hun kinderen.

Neen, eerst moeten we ophouden met keuzes te verdelen in goede en foute keuzes. Die bestaan immers niet.


Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :