zondag 1 december 2013

Zwarte Piet

Deze namiddag reed de stoet van Sinterklaas door onze straat. Het is een jaarlijkse gewoonte van de handelaars van onze gemeente. Uiteraard gaat de stoet niet enkel door onze straat. Een heel parcours wordt afgelegd doorheen de gemeente, en links en rechts staan kinderen met hun ouders en familie lachend klaar met zakjes om het snoep te verzamelen.

Elke handelaar heeft een voertuig omgebouwd tot een soort praalwagen. Het is een belangrijk moment van publiciteit. De hoofdrol is weliswaar voor Sinterklaas, maar de Zwarte Pieten zijn veel prominenter aanwezig. Zij staan, zitten of dansen op de praalwagens, of leggen het parcours volledig te voet af. Allemaal dragen ze een kleurrijk glanzend pakje met een korte pofbroek, ze hebben elk ook een zwarte krullebol en zijn mooi zwart geschminkt.

Je moet goed kijken om te weten welke de mannelijke dan wel de vrouwelijke exemplaren zijn. Op dit punt is er geen discriminatie: een Zwarte Piet kan zowel mannelijk als vrouwelijk zijn. Ze hebben allemaal een belangrijke rol: snoepjes en mandarijntjes kwistig uitstrooien. Royaal wordt er in het rond gegooid: bij ons staat in de keukenkast nog een schaal met snoepjes van de doortocht van vorig jaar. Met veel inzet kwijten de Pieten zich van hun taak waarvan ik veronderstel dat ze aangenaam moet zijn: zoveel kinderen langs de weg gelukkig maken met wat snoep.

Maar ondanks hun grote aantal en al hun werk is de hoofdrol in de stoet weggelegd voor Sinterklaas. Hij heeft geluk. Hij moet niet gans de tijd rondhuppelen maar heeft een mooie stoel in de grootste praalwagen. En hij weet dat de kinderen vooral naar hem uitkijken. Dit jaar moest ik geen kind op de arm nemen om het tot bij hem te brengen. Ik had tijd om de heilige man goed te bekijken en herkende achter zijn bril zijn lachende ogen: een Sint met ervaring, een die weet wat het is om op de daken te lopen.

Een Sint moet al wat ouder zijn, zijn aandacht zou anders teveel kunnen afdwalen naar de mama's die met hun kind dicht bij hem wil geraken. Een vrouwelijke Sinterklaas heb ik nog niet gezien, maar ik hoop dat die ook bestaat. Het is misschien wat moeilijker, maar het zou een goede zaak zijn voor de kindjes en hun papa's.

Sinterklaas 'spelen', het is een rol die aantrekkelijk is maar geen plaats krijgt in het echte leven. Wie zich die rol zou willen aanmeten in bedrijf of organisatie zou vlug terecht gewezen worden. Vreemd, want de rol van Zwarte Piet is wel mogelijk. Iemand die streng is en bestraffend optreedt krijgt meer bestaansrecht dan de milde weldoener die royaal en zonder onderscheid geluk en blijdschap rondstrooit.

In het diepst van ons hart willen we Sinterklaas zijn, willen we anderen blij maken. Psychologen hebben ontdekt dat we meer voldoening hebben van ons geld als we het gebruiken om anderen blij te maken. Maar de maatschappij heeft meer respect voor de Zwarte Piet. Waar Sinterklaas iedereen blij wil maken, zal Zwarte Piet eerst streng controleren of je niets mispeuterd hebt. Geschenken krijg je niet, je moet ze verdiend hebben: dat is het motto van Zwarte Piet.

Sinterklaas bestaat dus niet in de wereld van de volwassenen. Zwarte Pieten zijn er wel genoeg, teveel zelfs volgens mij. Ze noemen zich niet zo, hoewel ze soms ook geschminkt zijn en mooie kleren dragen. Als iemand angst inboezemt en met strenge ogen ieders fouten genadeloos opmerkt, wees dan maar zeker: het is weer een Zwarte Piet.

Er bestaat een uitdrukking: de Zwarte Piet dóórgeven. Die uitdrukking is jammer genoeg hier niet te gebruiken. Ze komt uit een kaartspel waar je moet trachten te vermijden om met de Schoppen Boer (= zwarte piet) te blijven zitten.

Doorgeven lukt dus niet als je met een Zwarte Piet te maken hebt. Maar er is wel een krachtig medicijn om de Zwarte Pieten de baas te blijven. Doe het tegenovergestelde van wat Zwarte Piet doet: zoek overal het goede en beloon het. Anders gezegd: wees een beetje Sinterklaas !



Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :