De vreugde onderweg

Ik las vorige week een artikel over het opvoedingsproject van Don Bosco, onder de titel "De vreugde onderweg". De kernzin was voor mij : "Onderweg gebeurt het wonder, zelden spectaculair, meestal gaan-de-weg."

Dat zette me aan het denken over het verschil tussen het einddoel en de weg ernaartoe, tussen resultaat en proces. Beroepshalve wordt er heel veel nadruk gelegd op het resultaat, moeten we allemaal vooral resultaat-gericht werkt. Waarom ? Omdat resultaten controleerbaar zijn.

Resultaten zijn inderdaad controleerbaar, maar wordt er niet teveel focus gezet op 'resultaten' ? Is dat niet typisch voor mensen die behoefte hebben om te controleren ? Controle ? Moeten we niet eerder vertrouwen hebben ?

Het onderweg-zijn is een proces, een beweging, en daar gebeurt er dus iets. Op het einde, als het resultaat er is, dan is het gedaan, af, dan hebben we stilstand. Zo gezien zou het proces dus belangrijker kunnen zijn dan het einddoel.

Je kan dat toepassen op allerlei dingen in het leven.
Reizen : willen we zo snel mogelijk ter plaatse zijn ? Of kunnen we genieten van het onderweg zijn ?
Kuisen : willen we dat het karwei zo snel mogelijk gedaan is ? Of genieten we van het proces van het kuisen ?
Eten : zo snel mogelijk de honger stillen ? Of genieten van smaken en geuren ?

Is het proces een onvermijdelijk tijdverlies ? Is het doel belangrijker dan de weg ? Even belangrijk ? Minder belangrijk ?

Van onze vriend Nicolaus uit Fétigny kreeg ik voor mijn vijfstige verjaardag volgende wens toegestuurd : 'Das Glück ist kein endgültiger Zustand, den man erreicht, sondern eine bestimmte Art und Weise, unterwegs zu sein.'

Opnieuw diezelfde gedachte : geluk vind je onderweg, niet op het einddoel.

Is het onderscheid tussen weg en doel vals ? Is het eerder iets als Yin en Yang ? Waarschijnlijk wel, en toch. Van langsom meer vind ik de weg belangrijker :

- zonder weg kan je geen doel bereiken
- het doel kan nooit bereikt worden zonder de weg te gaan

Heeft de weg op zich een eigen finaliteit ? Ik denk van wel. In plaats van te zeggen dat de weg een onvermijdbare faze is naar het doel, zou ik bijna zeggen dat het doel een onvermijdelijk product is van de weg.

De kwaliteit van het resultaat hangt (enkel) af van de kwaliteit van de weg.

Er zit een component 'tijd' in het concept 'weg'. En omdat tijd zo schaars is tegenwoordig willen velen de weg zo kort mogelijk maken !

De enige manier om de kwaliteit van het resultaat te verbeteren is de kwaliteit van het proces te verhogen. Het resultaat kan nooit het belangrijkste zijn. Als we doelgericht willen werken, dan moet alle aandacht gaan naar het proces.

Ik heb het concept doel <--> weg proberen te verduidelijken in een ganse reeks begrippen. Hier volgt de lijst. Het zou leuk zijn moesten lezers er nog begrippen kunnen aan toevoegen.

Doel - Weg
Punt - Lijn
Af - Onaf
Rust - Onrust
Resultaat - Proces
Gemak - Moeite
Zekerheid - Onzekerheid
Het is gedaan - Het gebeurt
Zijn - Worden
Wit zwart - Schakeringen
Controleerbaar - Niet controleerbaar
Uniek - Veelheid
Duidelijk - Onduidelijk
Gesloten - Open
Eindig - Oneindig
Enig - Keuze
Einde - Bezig
Stilstand - Beweging
Baas - Ondergeschikten
Product - Proces
Wat - Hoe
Geboorte - Zwangerschap
Moment - Tijd
Aankomst - Tocht
Het is gezegd - Spreken
Gehoord - Luisteren
Eenvoudig - Ingewikkeld
Gegeten - Eten
Winnen - Spelen
Dood - Leven
Aankomst - Onderweg
Volwassen zijn - Groeien
Overkant - Varen
Kunnen - Leren
Beslissen - Bespreken
Man - Vrouw
Focus - Breedbeeld
Snel zijn - Tijd nemen
Afsluiten - Open staan
Vinden - Zoeken

Hiermee wil ik eindigen. Ik las onlangs ergens 'Als je gevonden hebt, dan heb je misschien niet lang genoeg gezocht'.