zaterdag 29 augustus 2009

Waarderen of evalueren ?

Vandaag leven de eerste generaties die nooit honger of oorlog gekend hebben. Met ook de meeste depressies en zelfmoorden.

De psychoanalist Paul Verhaeghe geeft in een interview in De Standaard van zaterdag 29 augustus een beschrijving van zijn inzichten. Het is geen prettige lectuur.

Het grootste risico voor de mentale gezondheid is sociale ontwrichting, stelt de Wereldgezondheidsorganisatie. Mensen hebben veilige hechtingen nodig. Je hebt steeds meer verweesde mensen, zonder stabiele sociale relaties. Hun identiteit is ondermijnd, met een knagend verlies aan zekerheid en veiligheid tot gevolg.

De veilige familiale haven is verdwenen en ook hun job geeft mensen geen identiteit meer. Onze vaders konden nog een heel leven voor dezelfde baas werken en hun vakmanschap als een reden tot trots zien. Met het "nieuwe kapitalisme" is dat ondenkbaar geworden : bedrijven zijn nu anonieme multinationals en iedereen verandert om de haverklap van job. Met grote onzekerheid en een gevoel van onveiligheid tot gevolg.

Mensen werken veel harder dan vroeger, maar het probleem is dat ze er nauwelijks waardering voor krijgen. Ze worden via allerlei evaluaties tegen elkaar opgezet om steeds hogere targets te halen. Weg solidariteit en onderling vertrouwen, enkel de beste mag blijven en iedereen is vervangbaar. Zelfs de werknemers met het meeste ervaring, want in de hedendaagse managementcultuur is ervaring een handicap, een resistance to change.

Onze meritocratie maakt het er niet beter op. Winnaars zouden dat uitsluitend op grond van hun eigen verdienste zijn. Een fabeltje natuurlijk, maar verliezers hebben nu zelfs geen excuus meer voor hun falen. En dus eindigen ze steeds vaker in de psychiatrie.

De jongste decennia kennen we een epidemie van nieuwsoortige aandoeningen, waarvan de diagnose als een scheldwoord op de speelplaats weerklinkt: loser! autist ! De een heeft de ratrace verloren, de ander wil niet meer meedoen.

Voor het gemak doen we of dat alleen maar om individuele uitvallers gaat, maar we horen te beseffen dat ons sociaaleconomisch bestel zelf gestoord is en aan de lopende band dit soort problemen produceert.

Een bestel dat stabiele groepsvorming ondergraaft, leidt onvermijdelijk tot problemen op het vlak van identiteitsvorming.

Verhaeghe stuurt hiermee een hard verwijt naar het bestel. Ik voel me ook aangesproken.


Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :

Geen opmerkingen: