zondag 16 mei 2010

Het algemeen belang

Wordt de maatschappij beter van wat we doen ? Deze vraag moeten we ons wat vaker stellen.

Dat lees ik in De Standaard van zaterdag 16 mei in een tekst van Geert Buelens, schrijver en hoogleraar Nederlandse letterkunde in Utrecht:
Er is één criterium, één basisregel zo banaal dat onze leiders in politiek, economie, media en onderwijs hem al te vaak ongestraft hebben kunnen vergeten. Dat criterium is: wordt de maatschappij beter van wat we doen?

Wanneer (...) ook in ons land de kloof tussen rijk en arm systematisch toeneemt, dan is dat omdat er maatregelen zijn genomen, vrijheden toegestaan die niet de samenleving als geheel ten goede zijn gekomen maar slechts enkelingen.
Dit zal snel weerlegd worden met: het is niet mogelijk om voor iedereen goed te doen. Maar dat mag volgens mij niet betekenen dat het niet voortdurend nagestreefd zou moeten worden. Ook al lukt het niet altijd. Ik lees verder:
Ook wanneer het over de media gaat, zou die ene vraag centraal moeten staan: 'wordt de samenleving hier beter van?'

Wanneer sociale, economische en ecologische problemen onze dringende aandacht vragen, hoe verantwoord is het dan om homepages van nieuwssites en frontpagina's van kranten systematisch te vullen met faits divers? Wie heeft er baat bij wanneer op het publieke forum week na week steekvlamjournalistiek het haalt op analyses die naar de kern van actuele problemen trachten te boren ?
Geert Buelens geeft geen antwoord op de vragen die hij stelt. Ik veronderstel dat het antwoord vaak zal zijn: omdat er geld mee te verdienen valt.

Ik herinner me enkele lessen op de universiteit over het algemeen belang. Toen was de vraagstelling omgekeerd: hoever mag je gaan in het nastreven van het algemeen belang - het ging toen over al dan niet verplichte inenting tegen de pokken -, als dat ten koste gaat van het persoonlijk belang van enkelen?

De tijden zijn blijkbaar veranderd. Nu zijn we kampioen geworden in het camoufleren van ons eigen belang, nu bespreken we hoe we het eigenbelang kunnen voorstellen als een zaak van algemeen belang...


Geen opmerkingen: