Gulheid

We worden beloond als we gul, royaal en genereus zijn. Met onze tijd, ons geld, met onze kunst(en).

Deze zin stipte ik aan in de vorige blog.

Gulheid is geven zonder berekening, zonder afweging, zonder voorzichtigheid, zonder vrees. Gulheid geeft met volle vertrouwen, zonder af te meten, zonder te vergelijken.

De ingesteldheid bij gulheid herken ik in de eerste zaligspreking, vaak belachelijk gemaakt en onbegrepen: Gelukkig de armen van geest. Het gaat over hen die hun geest niet gevuld hebben met berekeningen en sluwheid. Want voor hen is het koninkrijk van de hemel.

Bij het gulle geven gaat de volledige aandacht naar de ontvanger, naar het plezier van het geven, nooit naar de gever.

Waarachtige, authentieke omgang tussen mensen is steeds gegrond op gulheid en overvloed. Echte vriendschap kan niet bestaan zonder gulheid. Liefde kan niet berekend of afgemeten worden. Vergeving die maar 'een beetje' zou gegeven worden is geen vergeving.

Vandaag is er grote behoefte aan waarachtigheid en authenticiteit. Er is immers zoveel berekening gekomen in onze omgang met mekaar. Alles is te koop, voor alles moet betaald worden. Het eigenbelang is de regel geworden in onze relaties, zelfs als je het mooi kan verpakken (verhullen). Steeds meer mensen doorzien dat of voelen dat. Het is een kunstmatige verbondenheid die meer en meer afstoot, die on-echt is, niet waarachtig.

Ondernemingen, organisaties en overheden moeten beseffen dat hun doelstelling niet bij henzelf ligt. Het gaat steeds om dienstverlening, niet om eigenbelang. Het gaat om royale zorgzaamheid, niet om berekende winstgevendheid. Economie is een zaak van mensen, en mensen zullen zich afkeren van al wie in de economie louter een zaak van cijfers ziet.

---

Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :

• Supermarktgeloof
• The Generation M Manifesto
• Krekel of mier

What matters now

Seth Godin is er weer in geslaagd om met een ongewone 'stunt' iets te presteren dat de wereld rondgaat. Hij heeft een boekje gepubliceerd What Matters Now - Wat vandaag belangrijk is.

Aan een reeks bekende namen (in de Verenigde Staten) heeft hij gevraagd om één bladzijde te schrijven over wat belangrijk is voor 2010, en om dat ook - bij wijze van titel - samen te vatten in één woord.

Al deze auteurs hebben dat gratis gedaan, en Seth Godin heeft het boekje in een mooie lay-out op internet gezet - gratis voor iedereen, ook voor jou hier.

Zelf schreef hij de eerste pagina in het boek, over Generosity - vrijgevigheid, gulheid.

When the economy tanks, it’s natural to think of yourself first. You have a family to feed a mortgage to pay. Getting more appears to be the order of business.

It turns out that the connected economy doesn’t respect this natural instinct. Instead, we’re rewarded for being generous. Generous with our time and money but most important generous with our art.

We worden beloond als we gul, royaal, genereus zijn, met onze tijd, ons geld, met onze kunst(en).

Deze boodschap heeft hij niet enkel in deze tekst, maar met het ganse boek op een krachtige manier in de wereld gezet.

Er zitten nog veel meer pareltjes van wijsheid in dit boek. Zeker lezen dus, en waarom niet, het boek verder kenbaar maken.

---

Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :

• Op tijd komen - te laat komen
• Een gelukkig leven
• You matter

Over-winnen

In het lijstje van Belgen die een internationale topfunctie bekleden zouden we Jacques Rogge nog vergeten, sedert 2001 voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité.

Ik denk dat het niet toevallig is dat Belgen voor een hoge internationale functie gevraagd worden. Maar daarover misschien een andere keer.

Jacques Rogge was vorige maandag uitgenodigd door VOKA (de Vlaamse Werkgevers) om een toespraak te geven op het jaarlijks congres. In De Tijd van dinsdag 15 december (en de dag erna ook nog) kon ik er iets over lezen. Maar het stemde me niet gelukkig. Rogge zei onder meer:

• Je wint geen zilver, je verliest goud.
• There is no excuse to loose.
• Winning is not everything, it is the only thing.
• Waar zouden we staan zonder de drang de beste te willen zijn?

Zeker die laatste uitspraak is niet correct. Het komt er niet op aan om de beste te zijn, maar om zeer goed te zijn, uitzonderlijk goed zelfs.

De beste zijn ?

• ... dat is exclusief, uitsluiten, je zelf boven de anderen wil zetten, een doelbewust egoïsme;
• ... dat is tijdelijk, want morgen is er weer iemand anders de beste;
• ... dat is een extrinsieke motivatie, niet gelegen in de intrinsieke kwaliteit van de sport, het product, de dienstverlening.

Winnen moet herleid worden tot een bijproduct, het mag geen doel worden. Als een wedijver - gebaseerd op winnen - in een onderneming wordt ingevoerd, dan voorspel ik geen langdurig succes.

In sport, en in andere activiteiten, is de prestatie belangrijk omwille van de intrinsieke waarden: gezondheid, teamspirit, grenzen verleggen. Niet omwille van het winnen.

Wie het winnen bejubelt, verdeelt de wereld in twee kampen, winnaars en verliezers. Wit-zwart. En omdat er maar één winnaar kan zijn loopt de wereld vol met verliezers ?

Wie in de sport het winnen teveel bejubelt geeft de sport weg aan de commerce. Zonder winnaars heeft de reclame geen interesse in sport. Wie in ondernemingen en organisaties het winnen teveel bejubelt effent het pad naar oorlogspraktijken. En in een oorlog verliest élke partij.

In het echte leven bestaan er trouwens geen winnaars. In onze gemeente is er geen 'beste' bakker. Er zijn goede bakkers en zeer goede bakkers, en elk hebben ze veel klanten want over smaken en kleuren... Evenmin is er een beste bank, een beste auto, een beste roman, ...

We doen er goed aan die focus op winnen te over-winnen. Zoals op school gelukkig meestal gebeurt, en daarom een kort gedichtje van Ed Leeflang.

Geduldig als de najaarsregen

Zij is geduldig als de najaarsregen
- die blijft de hele dag -
haar klas staat vol met groene planten
en misschien hebben die het hoogste
gezag. Er is geen kind bij haar
verlegen; het kan toevallig altijd
wat het mag.

Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :

• Eenheid of verscheidenheid
• Als je mag doen waar je goed in bent
• Oorlog en geweld berokkenen zoveel schade
• Chagrin d'école

Even stilstaan

Het jaar 2009 is bijna opgebruikt, enkele weken slechts resten ons nog.

Hoe hebben we de dagen van het voorbije jaar benut en beleefd ? Dat is een overweging waard, vooraleer we ons lijstje goede voornemens voor 2010 vastleggen.

Twee vragen wil ik voorschotelen, ook al zijn er veel te bedenken. Twee slechts. Méér zou te veel zijn. Eén vraag serieus overdenken is al heel wat.

1. Wat zou ik ondernemen als ik zeker was te zullen slagen ?
   
   
2. Als ik nog één week te leven had, wat zou ik betreuren nooit gedaan te hebben ?

Even stilstaan, om daarna weer beter te kunnen verder stappen. Ik wens het je van harte.

---

Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :

• Ontbreekt er iets ?
• Niet in ons eentje
• Wat heb ik nu eigenlijk al gedaan ?
• Dat kan ik ook

Onverschilligheid

Je ogen kan je sluiten, of je kan wegkijken. Je voeten kan je ook sturen waarheen je wil, je kan een omweg nemen zoals de priester en de leviet in het verhaal van de Barmhartige Samaritaan.

Je oren sluiten gaat niet. Of beter: ging niet. Want nu hebben we 'oortjes', waarmee we onze oren kunnen afsluiten van de omgeving om enkel nog te luisteren naar wat we zelf willen.

Meer en meer zie ik dergelijke voorbeelden van 'sociale onverschilligheid'. Helemaal het tegenovergestelde van de oude tijd met zijn 'sociale controle'.

Maar laten we niet vergeten: dit zijn twee uitersten, extremen. Het ene noch het andere is goed te keuren.

Ergens halfweg ligt er iets wat ik zou kunnen noemen: sociale aandacht. Niet het leven van de ander willen controleren, bepalen, inperken en sturen. Ook niet totale onverschilligheid voor het leven van de ander. Maar wel: openheid, interesse en aandacht.

De mensen rondom ons zijn dikwijls zo anders. Zowel vroeger als nu hebben velen het daar lastig mee. Vroeger probeerde men met 'sociale controle' de andere in het gareel te krijgen. Nu wil men met die andere zo weinig mogelijk te maken hebben, 'sociale onverschilligheid'.

De oude tijd is gelukkig voorbij. Wat kunnen we doen opdat de nieuwe tijd beter is ?

(De illustratie bovenaan is een penseeltekening van Rembrandt gemaakt in 1642, De Barmhartige Samaritaan bij de Herberg. Het is al donker als de gewonde man en de Samaritaan aankomen bij de herberg. In het schijnsel van de lantaarn is te zien hoe de gewonde man van het paard wordt geholpen. Klik op de tekening voor een vergroting. Indrukwekkend modern!)

Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :

• Controle uitoefenen
• Een optimist
• Vergeven
• Wonderen

Beschikbaarheid

De film heb ik niet gezien, maar ik geniet op dit moment wel van het boek, Kalme Chaos van Sandro Veronesi - een koopje in de Standaard Boekhandel : 12,50 euro voor méér dan 400 pagina's.

Een man zit op een bank in het park, rechtover de school van zijn dochtertje. Hij brengt haar, en blijft in het park tot ze weer buiten komt. Zijn vrouw is onlangs onverwacht gestorven, en hij vraagt zich af waarom hij niet kapot van verdriet is.

Collega's en familieleden kunnen hem daar vinden, in het park. Ook andere voorbijgangers. Hij is daar, hij luistert, naar zichzelf, en naar hen.

... dat ze dachten dat ik er altijd was, door verdriet vastgenageld op dat punt van de aarde, en dat gegeven was een van de weinige zekerheden van hun leven geworden, misschien wel de enige, en op een vreemde manier stelde het hen gerust, zodat ze, als ze me kwamen opzoeken, de moed vonden om ook hun eigen leed onder ogen te zien, bovenal om het te erkennen, het aan te raken en erover te vertellen en zich er even van te bevrijden waarbij ze het over mij uitstortten ...

(Dit is een stukje van een lange zin, het boek staat vol met lange zinnen. Het stoort niet, maar ik denk dat ik met zo'n zinnen op school nooit weg zou gekund hebben ...)

Het is maar één van de thema's in het boek, de beschikbaarheid van de man om te luisteren. Mensen weten dat hij daar zit, in het park, op een bank. Hij is niet verscholen, iedereen kan hem zien. Hij is niet af en toe daar in het park, hij is er heel de tijd, elke schooldag. Zoals de bakker, die is er ook altijd als je een brood wil kopen, maar die heeft doorgaans niet de mogelijkheid om te luisteren.

Misschien dat aan de toog van het café iets gelijkaardigs mogelijk is, maar een café is toch eerder bedoeld om het gezellig te maken...

Héérlijk, iemand die kan luisteren, met het woordje kunnen in elke betekenis : iemand die de bereid is, bekwaam is, en beschikbaar is om te luisteren. Hoeveel nood hebben wij om af en toe eens gehoord te kunnen worden, te kunnen spreken en beluisterd te worden ? Zomaar, zonder vrees het eens kunnen zeggen. Waarschijnlijk kan het alleen als er voor betaald wordt, aan psychologen en therapeuten.

Je kan mensen gelukkig maken, misschien door wat je zegt, maar zeker door hoe je naar hen luistert...

---

Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :

• Eerst luisteren
• Een goed rapport
• Oordeel niet

Luisteren is moeilijk

Echt luisteren lijkt gemakkelijk, je moet eigenlijk niets doen. Dat is nu net het probleem. Het is niet eenvoudig om echt te luisteren naar het verhaal van een ander. Als iemand tegen jou iets zegt, dan wil je zelf ook iets zeggen. Hier zijn enkele voorbeelden:

Advies geven: Je zou beter... Waarom heb je niet...
Opscheppen: Zal ik je eens zeggen wat ik heb meegemaakt ...
Opvoeden: Dat kan een zeer leerrijke ervaring zijn, als je...
Troosten: Dat was niet jouw fout hoor, je deed je best...
Afblokken: Trek het je niet aan, voorbij is voorbij...
Sympathiseren: Oh, wat erg...
Ondervragen: En wanneer is dat begonnen?...
Verbeteren: Nee, zo is het niet gebeurd...
Vertellen: Dat doet me denken aan die keer toen ik...
Ontkennen: Er is helemaal geen reden om zo te reageren, je bent zeker vermoeid...
Filosoferen: Tja, zulke dingen gebeuren nu eenmaal...
Uitleggen: Ik denk dat de moeilijke relatie met je vader tijdens je jeugd de oorzaak is...

Onze drang om iets te doen, om te helpen, is zo groot dat we meestal zelf ook beginnen te praten, en ons luisteren daarmee afbreken. Zelfs al bedoelen we het nog zo goed, zelfs al willen we echt luisteren begaan we vaak deze misstap.

Echte interesse hebben voor het verhaal van een ander is al niet zo evident. Maar bovendien nog zelf zwijgen... bijna onmogelijk. Als je wil gehoord worden moet je eerst de andere aanhoren, helemaal.

---

Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :

• Waarderen of evalueren?
• Het is de realiteit dat...
• Eigenwaarde

Eerst luisteren

Enkele dagen geleden hoorde ik het weer: een klacht over gebrekkige communicatie als oorzaak van een aantal andere problemen.

Gebrekkige communicatie draait altijd om hetzelfde : de 'sprekers' vinden dat de boodschap niet (goed) gehoord wordt, de 'bestemmelingen' vinden dat ze niet (goed) geïnformeerd worden.

De ene verwijt de gebrekkige communicatie aan de andere. De 'luisteraars' beschouwen zich als de passieve 'ontvangers', zij leggen de oorzaak van de gebrekkige communicatie bij de 'sprekers'. De 'sprekers' van hun kant verwijten de 'luisteraars' gebrek aan aandacht en interesse.

Gelukkig worden er soms inspanningen gedaan om iets te verbeteren. De 'sprekers' gaan zich realiseren dat hun spreken kan of moet aangepast worden. Ze kunnen bijvoorbeeld LUIDER gaan spreken, of diplomatischer, of regelmatiger, of met meer emotie, ...

Het probleem is dat alle aandacht hier nog steeds ligt bij de spreker. De spreker is enkel geïnteresseerd in zijn rol, in zijn succes, in zijn bedoelingen. De spreker heeft een boodschap waarvan hij vindt dat ze belangrijk is voor de luisteraar. De spreker zet zich op het voorplan.

Op die manier zal de communicatie altijd gebrekkig blijven, de spreker op de eerste plaats en de luisteraar op de tweede plaats.

Slechts als de spreker zich minder belangrijk vindt dan de luisteraar zal er communicatie mogelijk worden. De spreker moet luisteraar worden. Het allereerste en belangrijkste wat de spreker moet doen is luisteren. Want alleen wie gehoord wordt is bereid om te luisteren.

Alleen als je méér geïnteresseerd bent in wat de ander te zeggen heeft dan in wat jij zelf wil zeggen, kan je echt spreken van communicatie.

Beschouw het niet als een eenvoudig trucje: eerst even de ander laten spreken en dan zelf je boodschap brengen. Het zal één keer werken.

Je spreken moet dus gericht zijn op één ding: luisteren. Hoe béter je kan luisteren, des te beter zal je gehoord worden.

---

Misschien vind je de volgende teksten ook interessant :

• Minachting
• Luisteren en spreken
• Ed Brenegar